Zapisz się na darmowy kurs Jak Skutecznie Pracować z Grupą i Klasą

Osoba wykluczana przez klasę i grupę - jak sobie z tym radzić

W naszych klasach lub grupach, z którymi pracujemy czasami zdarza sytuacja, że jedna lub kilka osób jest wyraźnie wykluczanych i odrzucanych. Jak sobie z taką sytuacją radzić?

 

 

1. Grupa jest ważna, a wykluczenie boli

Na początku warto sobie uświadomić, że w życiu każdego człowieka przynależność do grupy jest bardzo ważna. Czujem się źle kiedy jesteśmy z jakieś grupy wykluczeni i to nawet wtedy kiedy wcale nie chcemy do niej należeć. Szczególnie ważne jest to wśród dzieci i młodzieży, ponieważ w tym okresie życia poczucie własnej wartości w głównej mierze budowane jest właśnie na przynależności do jakiejś grupy (rodziny, klasy, paczki przyjaciół), a odrzucenie może być na bardzo długo zapamiętane i oddziaływać na całe późniejsze życie człowieka. Kiedy to sobie już uświadomimy łatwiej zrozumieć skutki odrzucenia i jakby „wczuć się” w osobę odrzuconą.

odrzucenie1

 

 

2. Dowiedz się o co chodzi

Zauważyłeś, że w Twojej klasie jest ktoś wyśmiewany, odrzucany, nikt nie chcę z nimi/nią siedzieć, inni uczniowie unikają tej osoby w sposób bierny, bądź też aktywnie jej dokuczają. W takiej sytuacji w pierwszej kolejności powinniśmy spróbować dowiedzieć się o co chodzi. Warto porozmawiać z gospodarzem klasy lub osobą, na której możemy polegać i zapytać o istniejącą sytuacją. Warto również porozmawiać z samą osobą odrzucaną lub nawet z osobami najbardziej aktywnymi w zachowaniach negatywnych wobec tej osoby. Pamiętajcie pytajcie o konkretne fakty: np. zamiast pytać „Jak myślisz, dlaczego Jacek jest odrzucany?” zapytać: „Jak myślisz, dlaczego wczoraj w czasie lekcji dwie osoby wyzywały Jacka?”. Nie chodzi oczywiście o obgadywanie nikogo, ale o rozeznanie się w sytuacji, ponieważ np. może się okazać, że:
- osoba odrzucana jest niekulturalna, przezywa innych i wywyższa się - i właśnie z tego powodu nikt jej nie lubi
- osoba odrzucana jest niedyskretna i klika razy zwiodła już zaufanie innych osób
- osoba odrzucana ma problemy z higieną i inni uczniowie to zauważają
- może pojawić się również każdy inny powód, którego nie jesteśmy w stanie na pierwszy rzut oka zauważyć

 

 

 

3. Czy problem jest realny, czy nie?

Jeśli nasza diagnoza problemu pokaże, że problem odrzucenia jest realny, tzn. np. rzeczywiście odrzucany uczeń nie dba o higienę i inni nie chcą spędzać z nim czasu, to po prostu podejmujemy działanie pomagające rozwiązać problem, najlepiej podejść do tego (a zwłaszcza do takich delikatnych spraw, w których łatwo kogoś urazić) ewangelicznie: najpierw rozmawiamy z osobą osobiście, potem np. w towarzystwie rodziców lub zaufanych osób, a kiedy problem się powtarza i wynika z uporczywego nieprzestrzegania przez osobę jakiś norm (np. ktoś ciągle przezywa innych), możemy sprawę poruszyć na forum klasy, czy grupy. Jeśli problem jest realny, tzn. grupa rzeczywiście ma jakiś ważny lub mniej ważny powód do dorzucania, to sprawa wydaje się łatwiejsza. Trudniej jest jednak, kiedy problem nie jest realny, tzn. istnieje tylko „w głowach”, czyli w nastawieniu, stereotypach, myśleniu.

Na przykład może być tak, że w klasie jest osoba o innej narodowości, innej religii, osoba niepełnosprawna, pochodząca z uboższej rodziny lub nielubianej ulicy, albo ktoś jest po prostu mniej zaradny i nie radzi sobie z wyzwaniami rzeczywistości (tzw. klasowy oferma), a klasa lub grupa z tego powodu podejmuje różne zachowania odrzucające (taki mechanizm jest zapisany w naszej biologii - im ktoś bardziej różny od nas, tym większe może stanowić dla nas zagrożenie.)

 

 

4. Wspólne dzieło

W takiej sytuacji najlepszym wyjściem jest pokazanie grupie, że nie ma żadnego racjonalnego powodu do odrzucania danej osoby, a grupowe zachowania wynikają z takich mechanizmów mających podłoże w biologii. Ale oczywiście, czasami nie da się tego wytłumaczyć w prosty sposób, tj. wziąć odrzucanego ucznia na środek, pokazać całej klasie i powiedzieć: on jest normalny. To było by ogromne upokorzenie dla tej osoby i generalnie porażka wychowawcza. Dlatego lepiej zrobić to nie wprost -> w działaniu. Trzeba zaangażować odrzucaną osobę w wspólne klasowe działania. Im więcej osób z klasy będzie miało okazję aktywnie spędzić z tą osobą czas, wspólnie coś zrobić i odnieść wspólny sukces, tym rzadziej pojawiać będą się zachowania odrzucające. Oczywiście proponując np. pracę w małych grupach nauczyciel powinien być przy grupie, pomagać i wspierać, zwłaszcza w początkowej fazie pracy, ponieważ wzajemne animozje mogą być dużą przeszkodą zwłaszcza na początku pracy.

odrzucenie2

 

 

5. Systematyczny program wychowawczy

Najważniejszym jednak wymiarem nie tylko radzenia sobie z odrzuceniem, ale nawet jego przeciwdziałaniu jest realizacja w klasie i grupie systematycznego programu wychowawczego angażującego wszystkich uczniów. Taki systematyczny program przeciwdziała nie tylko odrzuceniu, ale także innym problemom społecznym, emocjonalnym i behawioralnym jakie mogłyby się pojawić w klasie i grupie (np. łamanie norm, eksperymenty z substancjami psychoaktywnymi itp.). Może się wydawać, że realizacja takiego programu jest trudna i czasochłonna, ale przecież można skonstruować go wokół zainteresowań klasy i nauczyciela, np. zaprosić uczniów do wspólnego, programowego, przygotowania spektaklu teatralnego, pokazu robotów, konkursu matematycznego, czy innego Wielkiego Finału będącego wspólnym sukcesem klasy i nauczyciela. Uczniowie na pewno będą to dobrze wspominać, zintegrują się i w praktyce będą mogli wykorzystywać naukę szkolną (oczywiście ją przy tym utrwalając), a nauczyciel będzie miał poczucie spełnienia i satysfakcję, że jego praca naprawdę angażuje uczniów i dobrze przygotowuje ich do życia.

 

Czy macie jakieś pomysły do radzenia sobie z takimi sytuacjami. Zapraszamy do podzielenia się w komentarzach.

 

Skomentuj Maja Smog Anuluj



Maja Smog

3 lata temu

Co zrobić gdy na grupie klasowej na messengerze dali ci nick kujonka

Michał Czakon

3 lata temu

Czasami może nic nie warto robić. Proszę zerknąć tutaj, gdzie pisałem o tym jak radzić sobie z hejtem i krytyką: https://jakdzialacskutecznie.pl/jak-sobie-radzic-z-hejtem-i-krytyka/

Odwiedź nas w Motyczu
Konkurs Mapa Myśli

Rodzaje treści

Zrób to sam

Do pobrania

Video

Recenzje

Nasze portale

Prawdziwy Skarb

Kompasy Psychometryczne

Szkoła Przedsiębiorczości

Najczęściej czytane (ostatnie 24h)

Kontakt

Motycz Leśny 51
21-030 Motycz Leśny

Warsztaty dla klas, szkolenia dla dorosłych:
502-928-477, biuro@cdw.edu.pl

Sklep, kursy online:
513-056-931, kontakt@cdw.edu.pl

Copyright © 2020 Centrum Dobrego Wychowania
Witryna zaprojektowana przy użyciu zasobów portalu Freepik.com