Często jest tak, że coś do kogoś mówimy i ten ktoś tego nie rozumie, choć dla nas to jest takie oczywiste. A może to nasz komunikat nie był dobrze wypowiedziany? We wpisie prezentuję bardzo proste ćwiczenie komunikacyjne pokazujące ważność myślenia o tym, czy nasz komunikat jest zrozumiały dla odbiorcy.
Ogólnie ćwiczenie to polega na tym, że rysujemy układy figur geometrycznych na podstawie słownego opisu, nie widząc tego układu.
Ćwiczenie to pozwala nam dostrzec, że nawet proste komunikaty mogą być zniekształcane zarówno na poziomie zmysłów i uwagi (np. że czegoś nie usłyszeliśmy lub nie zapamiętaliśmy), jak i na poziomie znaczeń. Wyobraź sobie, że usłyszałeś/aś prosty komunikat: „narysuj trójkąt”. Pomyśl chwilę, co rysujesz.
Pomyślałeś/aś o którejś z powyższych figur? A przecież wszystkie to trójkąty. Prawdopodobnie w twojej wyobraźni pojawił się mniej więcej taki stereotypowy trójkąt o mniej więcej równych bokach i kątach:
Trójkąt równoboczny to tzw. prototypowy „przedstawiciel” obiektów, które określamy mianem trójkątów (o prototypach, np. prototypach emocji piszę nieco przy okazji wpisu z Wakacyjną Familiadą do pobrania). Ale zobaczcie, żeby opisać taki trójkąt musielibyśmy wypowiedzieć mniej więcej taki komunikat:
Ustaw kartkę poziomo. Na środku kartki narysuj trójkąt równoboczny, tak, żeby jego dolny bok był równoległy do dolnej krawędzi kartki. Trójkąt nie jest wypełniony w środku. Długość jego boku wynosi 1/3 długości dłuższej krawędzi kartki.
Żeby narysować taki trójkąt musimy oczywiście znać również znaczenie pojęć matematycznych użytych w tym opisie (np. równoboczny, równoległy). A zobaczcie, że wcześniej wszystko to chcieliśmy zmieścić w komunikacie „narysuj trójkąt”. I tu chodzi tylko o jakiś prosty trójkąt, a przecież w naszym życiu jest mnóstwo innych bardziej skomplikowanych spraw, o których codziennie rozmawiamy.
Słysząc taki komunikat – jak i zresztą każdy inny - posługujemy się właśnie takimi uproszczeniami myślowymi, prototypami, schematami, stereotypami – bo to ułatwia nam rozumienie świata, ale niestety czasami może nam utrudniać komunikację, ponieważ niejako nieświadomie zakładamy, że każdy z nas te same pojęcia łączy z tymi samymi znaczeniami. A przecież niestety tak nie jest. Jeśli szerzej interesuje Was ten temat, to zapraszam do lektury mojego bardzo rozbudowanego wpisu na temat rozmowy, w którym dosyć dokładnie opisuję tę kwestię:
Wróćmy do ćwiczenia. Polega ono na tym, żeby tak przekazać komunikat dotyczący ułożenia figur, żeby zostawić jak najmniej miejsca na brak jednoznaczności. Tym sposobem ćwiczymy się w jednoznacznym przekazywaniu komunikatów i jednocześnie dostrzegamy, skąd biorą się trudności w komunikacji.
W wersji trudniejszej nie wolno dopytywać. W wersji łatwiejszej rysujący mogą zadawać pytania dotyczące tego, co usłyszeli. Możemy rozpocząć ćwiczenie od prostego wzoru przekazywanego bez dopytywania, a następnie zrealizować je z dopytywaniem. Ćwiczenie z dopytywaniem lepiej uczy komunikacji, ponieważ ćwiczy umiejętność słuchania i zadawania odpowiednich pytań.
Do realizacji ćwiczenia potrzebujemy:
- kartki i ołówki
- książki w twardej oprawie lub teczki do zasłaniania wzorów
- Wzory Komunikacyjne, czyli różne układy figur geometrycznych, od prostszych do trudniejszych
Wybieramy jedną osobę i zapraszamy ją na środek. Wręczamy jej wzór komunikacyjny z prośbą, żeby nikomu go nie pokazywała. Zadaniem tej osoby jest opowiedzenie pozostałym uczestnikom, jak wygląda wzór. Pozostali uczestnicy rysują go na kartkach przed sobą. Następnie pokazujemy uczestnikom pierwotny wzór. Czy tak to sobie wyobrażaliśmy, kiedy osoba nam o nim opowiadała?
Wersja w parach
Pary siedzą przy stolikach naprzeciwko siebie. Przed sobą ustawiają pionowo książki lub teczki, tak, żeby druga osoba z pary nie widziała wzoru – dotyczy to zarówno osoby opowiadającej o wzorze, jak i rysującej go. Lepiej, żeby opowiadający o wzorze nie widział, co druga osoba rysuje, bo wtedy mógłby dyrektywnie poprawiać go w trakcie opowiadania.
Wersja w trójkach
Do realizacji ćwiczenia w trójkach stoliki w sali najlepiej ustawić w dwóch rzędach naprzeciwko siebie maksymalnie od siebie oddalonych. W ramach trójki wybieramy trzy osoby: oglądający (O), przekazujący (P) i rysujący (R). Przy jednym rzędzie stolików siedzą oglądający, a przy drugim rysujący. Przekazujący znajdują się pomiędzy stolikami.
Wzór otrzymuje tylko oglądający, ale trzyma go przed sobą na stoliku tak, żeby przekazujący go nie widział (np. zasłania książką lub teczką ustawioną pionowo). Oglądający opowiada o wzorze przekazującemu, ten następnie rysującemu. Ta wersja ćwiczenia jest najtrudniejsza, ponieważ informacja o przekazywanym wzorze może się zniekształcić aż dwukrotnie.
Dodatkowe gadżety
Podobne ćwiczenie możemy przeprowadzić także z klockami LEGO lub innymi. Wtedy potrzebujemy takie same zbiory klocków dla każdego oglądającego i rysującego. Zbiór posiadany przez oglądającego jest połączony w jakąś konstrukcję, natomiast rysujący (w tym przypadku nazwiemy go raczej: układającym) ma przed sobą rozłączone klocki, które łączy na podstawie informacji otrzymywanych przez opowiadającego.
W warsztatach liderskich, które realizujemy w Centrum czasami wykonujemy to ćwiczenie także przy użyciu radiotelefonów, gdzie lider zespołu ma przed sobą wzór i opowiada o nim zespołowi przez radiotelefon. W takim zastosowaniu tego ćwiczenia ważne jest ustalenie przez uczestników pewnego schematu komunikowania się, tak, żeby sobie nie przerywać, np. zakładającego używanie słowa „odbiór” kiedy skończymy mówić i oczekujemy odpowiedzi.
Odzwierciedlenie
W tego rodzaju ćwiczeniu bardzo pomaga stosowanie techniki odzwierciedlenia, która polega na tym, że powtarzamy otrzymany komunikat, tak jak go zrozumieliśmy. Np. osoba opowiadająca mówi: „pod kwadratem narysuj koło o takiej samej średnicy”. Osoba rysująca może wtedy zapytać: „chodzi ci o to, że pod kwadratem mam narysować koło, którego średnica ma taką samą długość jak bok kwadratu?”. Wyćwiczenie się w używaniu odzwierciedlenia jest bardzo pomocne, ponieważ czasami naprawdę nawet proste komunikaty możemy źle rozumieć.
Omówienie ćwiczenia
Jak każde ćwiczenie komunikacyjne i to wymaga omówienia po jego realizacji. Przy omówieniu możemy zadać następujące pytania:
- Co sprawiło Wam trudność w ćwiczeniu? Jakie były trudności doświadczane przez opowiadających o wzorach, a jakie słuchających?
- Co jest potrzebne, żeby odnieść sukces w komunikacji?
- Czym powinien charakteryzować się skuteczny komunikat?
- Jak słuchać? Jakie pytania zadawać, żeby rozumieć?
Podsumowanie
Podsumowaniem ćwiczenia może być ta prosta grafika zaczerpnięta z cytowanego już wpisu o rozmowie:
W prawdziwej komunikacji chodzi o to, żeby docierać do systemu rozumienia i postrzegania świata drugiej osoby. Jeśli chcemy, żeby inni nas rozumieli, nie wciągajmy ich na siłę do naszego rozmieniania i postrzegania świata, ale próbujemy wchodzić do ich systemu, mówiąc prościej, próbujmy patrzeć na świat oczami tej drugiej osoby. Mam nadzieję, że to ćwiczenie choć trochę nam w tym pomoże.
Dziękuję bardzo za cenne materiały, które pan daje do dyspozycji na tej stronie.
Życzę błogosławieństwa Bożego i niech się jak najwięcej osób ubogaca tymi treściami.
Pozdrawiam s. Faustyna Maria 😊
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
