W naszej Strefie Wiedzy znajduje się bardzo dużo gier, zabaw i animacji, które możemy wykorzystać w trakcie pracy z grupą. Spisałem dla Was 6 podstawowych porad, o których warto pamiętać przy planowaniu i realizacji tego typu aktywności, na przykład w czasie wyjazdu, pogodnego wieczoru, czy nawet długofalowej pracy z grupą. W wpisie znajdziecie również listę podstawowego ekwipunku animatora, czyli rzeczy pomagających nam w prowadzeniu angażujących animacji, które zawsze warto mieć ze sobą na wyjeździe lub nawet w klasie.
1. Zaczynaj od najmniej angażujących aktywności
Warto wszelkie aktywności na wyjeździe, imprezie, czy pogodnym wieczorze dobierać tak, by na samym początku były raczej te wymagające najmniejszego zaangażowania (jak np. rozmowa o sposobach spędzania wolnego czasu, interakcje niewymagające wzajemnego dotykania itp.), a dopiero później te wymagające większego (np. udawanie zwierząt, zabawy z dotykiem itp.). Nawet jeśli osoby się znają, to bez wstępnej rozgrzewki mogą nie być skore do tego typu aktywności.
Pogodny wieczór lub wyjazd można na przykład rozpocząć od mało angażujących aktywności na zapoznanie:
A kończyć bardziej angażującymi aktywnościami ruchowymi:
Możemy również wykorzystać zabawy, które skonstruowane są w taki sposób, że stopniowo zmniejszają dystans pomiędzy ludźmi, na przykład:
2. Ludzie lubią ruch i taniec
W naszych aktywnościach warto wykorzystywać ruch. Zajęcia ruchowe (np. gra w piłkę, bieganie, zabawy ruchowe) pozwalają na świetną zabawę, a przy tym zgranie zespołu. Podobnie jak jedzenie, ruch powoduje wydzielanie przez mózg endorfin odpowiedzialnych za dobre samopoczucie. Właśnie dlatego też ludzie bardzo lubią tańczyć. Taniec ma też to do siebie, że raczej nie tańczy się samemu. Pamiętajcie jednak, że zwłaszcza kiedy pracujmy z młodzieżą lub dorosłymi i grupa nie za bardzo się zna, ludzie mogą nie być skorzy do aktywności ruchowych i tanecznych. Dlatego też na początku warto wykorzystać mniej angażujące aktywności, a dopiero potem zaproponować zabawy ruchowe i taneczne. Tutaj znajdziecie propozycje tego typu zabaw:
3. Wykorzystuj małe i duże zespoły
Planując serię animacji łącz działanie w różnej wielkości zespołach: parach, trójkach, małych zespołach (5-7 osób) - bo wtedy możemy się lepiej poznać - z aktywnością w całej grupie (np. klasie, wszystkich uczestnikach wyjazdu czy pogodnego wieczoru), bo wtedy budujemy naszą grupę jako całość.
- Propozycje zabaw w małych zespołach
4. Wykorzystuj współdziałanie
Generalnie celem naszych aktywności grupowych jest nie tylko dobra zabawa, ale to, żeby nasza grupa lepiej się znała i lepiej ze sobą współdziałała. Dlatego też warto zaproponować animacje i zabawy, które uczą współdziałania. Wszyscy wiedzą, że nic tak nie integruje jak wspólny cel, a współdziałanie inne od tego codziennego, stresującego w pracy lub szkole może być bardzo motywujące i budujące zespół, np. wspólne zbudowanie czegoś, wspólna przeprawa przez rzekę itp. Tutaj znajdziecie propozycje tego typu zabaw i animacji:
- Zabawy i animacje komunikacyjne
5. Pozwól na wzajemny dotyk
Bardzo dobre efekty integracyjne przynoszą zabawy i animacje z wykorzystaniem wzajemnego dotykania. Może to być np. budowa piramidy z swoich ciał. Bliskość fizyczna pozwala ludziom na nabieranie do siebie zaufania. Pamiętajcie jednak, że takie ćwiczenia możemy wykonywać tylko jeśli wcześniej grupa dobrze odnalazła się w mniej angażujących aktywnościach - co pozwoliło na zbudowanie poczucia bezpieczeństwa. Przy wykorzystaniu zabaw i animacji z wzajemnym dotykaniem trzeba również zachować pewną ostrożność, ponieważ w naszej grupie może być ktoś, dla kogo dotyk innej osoby, może być trudnym doświadczeniem. Zachowajmy wyrozumiałość wobec takiej osoby i np. pozwólmy jej nie brać udziału w danej aktywności lub też może w ogóle z niej zrezygnujmy. Propozycje takich zabaw znajdziecie tutaj:
6. Staraj się nie powtarzać animacji w pracy z tą samą grupą
Pamiętaj, że każde spotkanie ludzi jest unikatowe. Dobrą poradą animacyjną jest to, żeby nie powtarzać tych samych aktywności w pracy z tą samą grupą, np. w czasie jednego wyjazdu lub nawet w czasie kilkuletniej pracy z klasą. Oczywiście może się zdarzyć taka sytuacja, kiedy aktywność grupie bardzo się spodoba i sama będzie chciała ja powtórzyć, ale my – z perspektywy osoby prowadzącej – powinniśmy mieć zaplanowane wykorzystanie innych zabawi i animacji. Z własnego doświadczenia wiem, że ta sama grupa lubi powtarzać aktywności wymagające myślenia, bo za każdym razem ich przebieg jest inny. Taką aktywnością jest np. Parlament.
Ekwipunek animatora
Myślę, że jest to też dobre miejsce, żeby przypomnieć sobie listę przedmiotów, które przydadzą się nam w trakcie animacji i które zabrać na przykład na wyjazd lub mieć na wyposażeniu klasy lub świetlicy. Oczywiście w zależności od charakteru naszej pracy i wykorzystywanych metod ekwipunek będzie się różnił, jednak pewne podstawowe przedmioty zawsze warto mieć przy sobie.
Ekwipunek podstawowy:
- kilka małych miękkich piłeczek (takich, które nic nie uszkodzą)
- kartki A4
- małe karteczki
- przybory do pisania
- moneta
- karty do gry
- ok. 15 metrów sznurka
- papierowa taśma
- opaski na oczy, ew. chusty, szaliki
Ekwipunek bardziej rozbudowany:
- koc lub chusta animacyjna
- kij od szczotki
- ok. 20 m liny
- ptasie pióro
- balony
- piłka do siatkówki
- sprzęt do odtwarzania muzyki
Jednocześnie pamiętajcie, że choć wykorzystanie angażujących gadżetów przynoście bardzo dobre rezultaty (dlatego właśnie takie gadżety mamy w naszym sklepie), to istnieje całe mnóstwo gier, zabaw i animacji, do których nie potrzebujemy żadnego ekwipunku:
Lista aktywności grupowych z naszej Strefy Wiedzy, do których nie potrzebujemy materiałów
A tutaj opisałem to, jak wyszukiwać w naszej Strefie Wiedzy gry, zabawy i animacje, które będą dostosowane do naszych potrzeb:
Jak wyszukiwać gry, zabawy i animacje w naszej Strefie Wiedzy
Czy macie jakieś inne porady przydatne w pracy animacyjnej i planowaniu wykorzystania gier i zabaw? Może jakiś element ekwipunku, który zawsze warto mieć przy sobie? Zapraszam do podzielenia się uwagami i inspiracjami w komentarzach.

Autor wpisu:
dr Michał Czakon
Pomysłodawca metod edukacyjnych Centrum Dobrego Wychowania, Psycholog, Trener, Dydaktyk, Autor bloga: jakdzialacskutecznie.pl, Autor pakietu metod 99 pomysłów na godziny wychowawcze.