Wszyscy wiemy co to jest domino, ale czy słyszeliście o czymś takim jak trimino? W domino kostki układamy tak, żeby pasowały do siebie po dwie sąsiadujące ściany z jednej i drugiej strony kostki. Układanie trimino polega na tym samym, ale tutaj kostki mają kształt trójkątów równobocznych i muszą do siebie pasować wszystkie trzy ściany każdego z trójkątów. Zapraszamy do pobrania generatora takich trójkącików, które możecie wykorzystać jako angażującą metodę dydaktyczną.
Metoda trimino pomaga nam uczyć zapamiętywania par informacji, np. data - wydarzenie, działanie - wynik, termin - definicja. Na początku przygotowujemy sobie takie pary, np.:
30 ważnych wydarzeń z historii Polski:
966 - Chrzest Mieszka I
972 - Bitwa pod Cedynią
1000 - Zjazd w Gnieźnie
1025 - Koronacja Bolesława Chrobrego
1138 - Początek rozbicia dzielnicowego
1226 - Sprowadzenie Krzyżaków
1241 - Bitwa pod Legnicą
1385 - Unia polsko-litewska w Krewie
1410 - Bitwa pod Grunwaldem
1525 - Hołd Pruski
1569 - Unia Lubelska
1605 - Bitwa pod Kircholmem
1620 - Klęska pod Cecorą
1627 - Bitwa morska pod Oliwą
1673 - Zwycięstwo pod Chocimiem
1683 - Odsiecz Wiedeńska
1772 - I rozbiór Polski
1791 - Uchwalenie Konstytucji 3 Maja
1793 - II rozbiór Polski
1794 - Powstanie Kościuszkowskie
1795 - III rozbiór Polski
1830 - Wybuch Powstania Listopadowego
1863 - Wybuch Powstania Styczniowego
1918 - Odzyskanie niepodległości przez Polskę
1920 - Bitwa warszawska
1926 - Przewrót majowy
1939 - Wybuch II wojny światowej
1944 - Wybuch Powstania Warszawskiego
1981 - Wprowadzenie stanu wojennego
1999 - Wstąpienie Polski do NATO
12 prostych mnożeń:
3 x 5 = 15
7 x7 = 49
4 x 6 = 24
7 x 3 = 21
8 x 8 = 64
6 x 7 = 42
5 x 8 = 40
9 x 9 = 81
5 x 7 = 35
8 x 7 = 56
9 x 6 = 54
8 x 9 = 72
Następnie wprowadzamy je w generator (białe pola) i klikamy "UZUPEŁNIJ".
Drukujemy arkusz "Wydrukuj" i rozdajemy uczniom z poleceniem ułożenia gwiazdy (12 par informacji) lub sześciokąta (30 par informacji):
Jak wykorzystać trimino?
1. Prosta układanka
Uczniów dzielmy na małe zespoły (4-6 osób). Każdy zespół dostaje wyciętą układankę i uczniowie ją po prostu układają. Możecie skorzystać z pomysłów na podział klasy na mniejsze podgrupy opisanych tutaj:
7 inspirujących sposobów podziału grupy na mniejsze zespoły
2. Gra rywalizacyjna (kto pierwszy)
Możemy również wprowadzić element rywalizacji pomiędzy zespołami i zaproponować zadanie, w którym zespoły układają trimino na czas i wygrywa ten, który zrobi to jako pierwszy. Pamiętajcie jednak, że metody rywalizacyjne należy stosować rozsądnie, ponieważ mogą one mieć negatywne skutki (np. konflikty, obniżenie motywacji wewnętrznej). O wiele bardziej angażujące są metody opierające się na zasadzie wygrana - wygrana, w których każdy może wygrać. Pisałem o tym trochę na swoim blogu w kontekście nagradzania pracowników, a pamiętajcie, że mechanizmy motywacyjne leżące u podstaw mądrego motywowania pracowników i uczniów są przecież takie same:
Jak ze zwykłej pracy zrobić pracę marzeń
3. Gra kooperacyjna
Właśnie może dlatego, lepiej zaprosić uczniów do gry kooperacyjnej. Polega ona na tym, że uczniów dzielmy na zespoły, ale informujemy, że celem gry jest ich wspólny sukces. Każdemu zespołowi dajemy wydrukowane trójkąty, ale tak, żeby brakowało im kilku do pełnego ułożenia swojego trimino, ale za to kilka trójkątów mają podwójnie. Trójkąciki rozdane są po prostu tak, że po kilka sztuk jednego zespołu otrzymuje inny zespół, ale oczywiście na początku zabawy uczniowie o tym nie wiedzą. Dopiero po jakimś czasie pracy w grupach orientują się, że coś tu jest nie tak, i że nie da się tego ułożyć bez współpracy. Nauczyciel może przypomnieć wtedy, że przecież ich zadaniem był wspólny sukces całej klasy, a nie sukces jednej podgrupy.
4. Gra Komunikacyjna
Gra Komunikacyjna to autorka metoda naszych trenerów. W strefie wiedzy znajdziecie grę Powstańcza Mogiła, a w naszym sklepie jeszcze trzy inne. A może by tak z naszego trimino zrobić grę komunikacyjną? W takim wykorzystaniu tej metody będzie chodziło bardziej o uczenie umiejętności komunikacyjnych, a można to zrobić w bardzo prosty sposób: rozdajemy uczniom w zespole po równej liczbie trójkątów, ale nie można ich kłaść na stole, ani pokazywać innym. Trzeba ułożyć trimino tylko opowiadając co jest na trójkącikach trzymanych w ręce. Na stole kładziemy tylko minimum trzy trójkąciki na raz, które muszą się wzajemnie dotykać (wszystkie kładzione na raz trójkąciki muszą się wzajemnie dotykać, niezależnie od tego, czy dotykają również już tych leżących na stole). To ważna zasada, bo w innym wypadku uczniowie po prostu dokładają to, co mają w ręku do tego, co już leży na stole.
5. Tworzenie trimino przez uczniów
A może by tak poprosić uczniów, żeby przygotowali wzajemnie dla siebie trimino. Jeden podzespół przygotowuje dla drugiego (np. w formie pracy domowej), a potem, w czasie lekcji uczniowie układają zestawy przygotowane przez inny zespół. Możemy również poprosić uczniów o przygotowanie ich w trakcie lekcji:
- drukujemy niewypełnione trójkąty
- wycinamy
- uczniowie układają kształt
- wpisują na krawędziach trójkącików pary informacji
- trójkąciki mieszamy i dajemy innemu zespołowi
Pobierz Generator Trimino Excel
(zezwól na makra)
Pobierz Trimino Sześciokąt
(30 wydarzeń z historii Polski) - pdf
Pobierz Trimino Gwiazda
(12 prostych mnożeń) - pdf
Pod tym adresem dostępny jest również generator trimino online, który pozwala nam na przygotowanie trimino również z 9 parami informacji. Generator jest po niemiecku, a przystępną instrukcję korzystania z niego, wraz z przykładami zastosowań do nauczania języka polskiego, znajdziecie na blogu Belferka w sieci.
Wspólnie stwórzmy bazę Trimino!
Zapraszam Was do podsyłania Waszych wygenerowanych układanek Trimino. Będę je tutaj umieszczał, tak, żeby wszyscy zainteresowani nauczyciele mogli je pobierać. Wysyłajcie proszę Wasze propozycje na adres: michalczakon@fsd.lublin.pl
Z góry dziękuję!
Czy macie jeszcze jakieś pomysły na wykorzystanie trimino w edukacji? Zapraszamy do podzielenia się nimi w komentarzach. Inspirujmy się nawzajem.
Autor wpisu:
dr Michał Czakon
Pomysłodawca metod edukacyjnych Centrum Dobrego Wychowania, Psycholog, Trener, Dydaktyk, Autor bloga: jakdzialacskutecznie.pl, Autor pakietu metod 99 pomysłów na godziny wychowawcze.