Metoda zdań niedokończonych… – prosta metoda podsumowania, pracy z trudnościami, wyrażania emocji i budowania dobrych relacji w grupie

Bardzo otwierającą, a jednocześnie prostą metodą osiągania różnych celów zarówno w pracy indywidualnej, jak i grupowej jest metoda niedokończonych zdań. Prowadzący rozpoczyna zdanie, a uczeń lub uczniowie mają je za zadanie dokończyć…

 

Metodę tę możemy wykorzystywać w różnych celach: podsumowywania działań, pracy z trudnościami, wyrażania emocji, budowania dobrych relacji w grupie. Możemy wykorzystywać ją zarówno w pracy indywidualnej, jak i grupowej, choć przy stosowaniu jej w pracy grupowej należy pamiętać o pozostawieniu uczestnikom możliwości odmówienia dokańczania niektórych zdań, jeśli temat jest np. zbyt trudny.

 

W grupowym stosowaniu metody najlepiej poprosić grupę o zajęcie miejsc w kręgu, tak, żeby każdy widział wszystkie inne osoby. Pamiętajmy, żeby zaprosić wszystkie osoby do jednego kręgu, żeby nikt nie siedział za plecami kogoś innego. Czasami, np. w małej sali, przy dużej liczbie uczestników, jest to trudne, ale sprawa ta jest ważna z dwóch powodów: po pierwsze osoba siedząca poza kręgiem może w jakiś sposób poczuć się wykluczona, a po drugie, najczęściej bywa tak, że osoby siedzące poza kręgiem zaczynają ze sobą rozmawiać psując tym samym interakcje wewnątrzgrupowe.

 

Prowadzący zaprasza wszystkich uczestników po kolei do dokańczania zdań. Jeśli któryś z uczestników akurat na dany temat nie chce się wypowiadać – pozostawiamy my taką możliwość i nie naciskamy na wypowiedź. Jeśli w trakcie dokańczania zdań inni uczestnicy będą chcieli coś dodać – prowadzący nie zabrania im tego. Rozmowa może przyjąć ton swobodnego wypowiadania się, a kiedy dany temat się wyczerpie, wtedy prowadzący proponuje kolejne zdanie do dokończenia.

 

Uwaga! Dobrą praktyką przy tego rodzaju ćwiczeniach grupowych jest zakaz używania w wypowiedziach trzeciej osoby (on, ona, oni), ani mówienia o kimś w tej osobie. Mówimy tylko w pierwszej osobie (ja, my) lub w drugiej zwracając się bezpośrednio do danej osoby lub grupy osób (Ty, Wy). Jeśli np. ktoś chce powiedzieć: Dobrze współpracowało mi się z Mikołajem. To powinien wyrazić, to zwracając się bezpośrednio do osoby, o której mówi: Mikołaj, dobrze mi się z Tobą współpracowało.

 

 

W tej metodzie możemy użyć np. następujących zdań:

Opisujące fakty:

– W czasie naszej pracy moim zadaniem było…

– Moje zadanie polegało na….

– W czasie wykonywania zadania wydarzyło się…

 

Opisujących mocne strony:

– Moim zdaniem, najlepiej zrealizowanym aspektem pracy było…

– Gdybym miał to zadanie wykonywać jeszcze raz, na pewno powtórzyłbym…

– Najlepiej poszło mi…

 

 

Opisujących obszary do poprawy:

– Moim zdaniem, najgorzej zrealizowanym aspektem pracy było…

– Sprawa, która poszła mi najgorzej…

– Gdybym miał to zadanie wykonywać jeszcze raz, na pewno zrobiłbym inaczej…

 

Zbierających korzyści edukacyjne (tego rodzaju zdań możemy użyć w sytuacji niepowodzenia i trudności):

– Wykonywanie zadania nauczyło mnie…

– Najbardziej rozwojowym dla mnie zadaniem było… ponieważ…

– Element projektu, który był dla mnie wyzwaniem to…

– Ta trudność nauczyła mnie…

 

Planujących kolejne działania:

– Moim zdaniem, następnym razem zrobię…

– Sprawą, którą zmienię w następnym projekcie będzie…

– Gdybym miał wybrać jedną konkretną rzecz do zmiany, byłoby to…

 

Inne zdania podsumowujące i otwierające na dalsze działanie:

– Na koniec chciałbym jeszcze dodać, że… (osobiście bardzo lubię to zdanie, bo zazwyczaj „odsłania” to, co ludziom naprawdę leży na sercu i to jak się czują)

– Chciałbym podziękować za…

– Najbardziej poruszającym momentem było…

– Największą radość wzbudziło we mnie…

– Najbardziej motywującym aspektem pracy było…

 

Zdania dotyczące przeżywanych emocji:

– Na myśl o tym czuję…

– Emocją, która mi się z tym kojarzy jest…

– Kiedy o tym myślę, to pierwsze odczucie, które pojawia się w moim sercu to…

– Odczuciem/emocją, która ostatnio najczęściej mi towarzyszy jest…

 

Zdania budujące dobre relacje w grupie:

– Nie wiecie jeszcze o mnie, że…

– Bardzo lubię naszą grupę za…

– Momentem, który najbardziej lubię w „życiu” naszej grupy jest…

– Chciałbym podziękować Wam za…

– Chciałbym podziękować Ci… za…

– Chciałbym przeprosić Was wszystkich za…

– Chciałbym przeprosić Cię … za…

– Żeby w naszej grupie wszyscy lepiej się czuli, zobowiązuję się do…

 

Zdania do swobodnej rozmowy (przytaczam je także we wpisie z zabawami słownymi na czas podróży):

– Warto być dobrym, bo…

– Moim największym marzeniem jest…

– Gdybym miał dużo pieniędzy, to…

– Gdybym się niczego nie bał, to…

– Gdybym wiedział, że wszystko mi się uda, to…

– Wolne wieczory spędzam…

– Lubię Was, ponieważ…

– Chciałbym Wam wszystkim podziękować za…

 

 

Metoda niedokończonych zdań może być również ciekawym sposobem edukacji w zakresie rozróżniania opinii od faktów – choć to bardziej w jej indywidualnym zastosowaniu, bo w pracy grupowej może nie być na to czasu. Kiedy uczeń wypowie zdanie, które zawiera w sobie element oceny i wartościowania (to było złe, to było dobre), możemy zapytać:

A czy to fakt, czy tylko Twoja opinia?

 

Nie chodzi tutaj o to, żeby podważać opinię ucznia, bo przecież mamy prawo do posiadania własnych opinii i własnego zdania i powinniśmy pomóc je wyrabiać, ale chodzi o to, żeby zaprosić do krytycznej refleksji, nad tym, co uczeń myśli:

– Czy inni ludzie też tak myślą?

– Czy moje zdanie nie jest subiektywne przez emocjonalny związek ze sprawą?

– Czy to w ogóle jest prawda?

 

 

Podobne treści w tym temacie:

– Sztuka zadawania pytań, czyli moc pytań w edukacji. Jak uczyć myślenia, odpowiedzialności i budowania samoświadomości za pomocą pytań

– 6 sposobów jak podsumować zajęcia grupowe [do pobrania] – w wpisie też jest nieco o metodzie zdań niedokończonych oraz inne metody podsumowywania

– Weź słowo wdzięczności i podaj dalej [do pobrania] oraz Karty Wdzięczności [do pobrania] – dwie metody pomagające kształtować postawę wdzięczności w relacjach wewnątrzgrupowych

– Zrozumieć, Opanować i Wykorzystać Emocje – zbiór ćwiczeń [produkt w sklepie] – zbiór ćwiczeń do grupowej i indywidulanej pracy edukacyjnej w obszarze emocji

– Tutoring i Mentoring – Edukacja Spersonalizowana w Praktyce [płatny kurs] – kurs, w którym szczegółowo omawiam m.in. tę oraz inne metody podsumowywania

 

 

Jak podoba się Wam ta metoda? Macie może jakieś swoje pomysły na tego typu „otwierające” zdania niedokończone przydatne w pracy z ludźmi? Zapraszam do podzielenia się nimi w komentarzach.